An Monatóir Náisiúnta ar Rochtain Oscailte

An English version of this item is available here.

Is éard atá i gceist leis an Monatóir Náisiúnta ar Rochtain Oscailte ná tionscadal comhoibríoch leis an bhFóram Náisiúnta um Thaighde Oscailte (NORF), Ríomhleabharlann Taighde na hÉireann (IReL), agus OpenAIRE. Tá sé mar aidhm leis dul chun cinn na hÉireann a rianú chun rochtain oscailte chuimsitheach agus inbhuanaithe a dhéanamh ar gach foilseachán taighde, arna mhaoiniú go poiblí, faoi 2030, mar a leagtar amach sa Phlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Thaighde Oscailte 2022-2030. Tugann an Monatóir léargas luachmhar maidir le tírdhreach eolaíochta oscailte na hÉireann agus tacaíonn sé leis an athrú i dtreo éiceachóras taighde a bhfuil rochtain oscailte go hiomlán air.

Rochtain oscailte ar litríocht, mar a shainmhíníonn Tionscnamh um Rochtain Oscailte Bhúdaipeist, is éard atá i gceist ná “...a infhaighteacht shaor ar an idirlíon, lena gceadaítear úsáideoir ar bith na téacsanna iomlána de na hailt seo a léamh, a íoslódáil, a chóipeáil, a dháileadh, a phriontáil, a chuardach, nó a nascadh leo, a ransú le haghaidh innéacsaithe, a chur mar shonraí go bogearraí, nó a úsáid chun aon chríoch eile atá dleathach, gan bacainní airgeadais, dlí nó teicniúla seachas iad sin atá doscartha ó rochtain a fháil ar an idirlíon féin.”

Is é aidhm na mbeartas um rochtain oscailte ná rochtain ar fhoilseacháin taighde a thabhairt do thaighdeoirí agus don phobal i gcoitinne agus athúsáid sonraí a éascú, feabhas a chur ar cháilíocht, dúbláil a laghdú, dlús a chur leis an dul chun cinn san eolaíocht, agus calaois a chomhrac.

Lena chois sin, tá iarrachtaí ar siúl le pleanáil bhainistíochta sonraí a chaighdeánú agus scaipeadh sonraí taighde a chur chun cinn de réir phrionsabail FAIR (in-aimsithe, inrochtana, idir-inoibritheach, agus in-athúsáidte).

Is tionscadal comhoibríoch in Éirinn é an Monatóir Náisiúnta ar Rochtain Oscailte atá ríthábhachtach chun dul chun cinn a dhéanamh ar thaighde oscailte.

Le tuilleadh eolais a fháil, is féidir leat dul i ngleic leis an Monatóir Náisiúnta ar Rochtain Oscailte:

https://oamonitor.ireland.openaire.eu/national